مفهوم عدالت در استراتژی «تنوع، عدالت و همهپذیری» اغلب نادیده گرفته می‌شود، اما عدالت در محل کار بخش اساسی این استراتژی است که به ایجاد یک محیط کار فراگیر و همه‌پذیر کمک می‌کند؛ محیطی که در آن همه از فرصت‌هایی برابر برای پیشرفت، مشارکت و موفقیت برخوردار هستند.
اما برقراری این عدالت کار آسانی نیست. بلکه باید نگاهی عمیق به سیاست‌ها و رویه‌های سازمان داشت تا بتوان آنها را برای حذف موانع سیستمی و ساختاری تغییر داد. به این ترتیب، افراد می‌توانند به‌شکلی برابر در حرفه خود شکوفا شوند و پیشرفت کنند.
در ادامه به اهمیت عدالت در محیط کار، تفاوت عدالت و برابری، چگونگی ارتقاء عدالت در سازمان و نحوه‌ی اندازه‌گیری آن خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.
عدالت در محیط کار به چه معناست؟
عدالت در محیط کار به معنای ایجاد فرهنگ انصاف، بی‌طرفی و مساوات در سیاست‌ها و شیوه‌های اشتغال است.
با برقراری عدالت می‌توانیم از دسترسی یکسان همه‌ی کارکنان به فرصت‌های شغلی و توسعه و عدالت در پرداخت و مزایا اطمینان پیدا کنیم، و تضمین کنیم که بدون تبعیض با آنها رفتار می‌شود.
ایجاد یک محیط کار عادلانه مستلزم ترویج و پیاده‌سازی سیاست‌ها و رویه‌هایی است که فرصت‌های برابر را بدون در نظر گرفتن نژاد، قومیت، سن، جنسیت، یا ناتوانی‌های جسمی برای همه کارکنان فراهم می‌کند.
عدالت و برابری چه تفاوتی باهم دارند؟
ممکن است فکر کنید که عدالت در محیط کار شباهت زیادی به برابری دارد. خب اشتباه نمی‌کنید – این دو مفهوم بسیار شبیه به یکدیگر هستند.
تفاوت اصلی عدالت و برابری این است که بر اساس اصل «برابری»، باید با همه‌ی کارکنان رفتار یکسانی شود. به عنوان مثال، شرکت شما سیاستی را اجرا می‌کند که به موجب آن همه‌ی کارکنان، صرف‌نظر از جنسیت‌شان، به یک میزان از مرخصی زایمان برخوردار خواهند بود.
اما «عدالت» نیازهای متفاوت تک‌تک افراد را در نظر می‌گیرد و بر همین اساس فرصت موفقیت را برای آنها فراهم می‌کند. به عنوان مثال، شرکت شما یک برنامه‌ی مربی‌گری را پیاده‌سازی می‌کند که هدفش توسعه‌ی حرفه‌ای کارکنانی است که عملکرد ضعیف‌تری دارند.
چرا عدالت در محیط کار اهمیت دارد؟
فرض می‌کنیم که شما یک کارمند زن نورودایورجنت هستید که به‌شکل دورکار برای یک سازمان خصوصی کار می‌کند. شرکت شما در حال تغییر سیاست است، و قصد دارد که نحوه‌ی کار را به حالت حضوری و تمام‌وقت تغییر دهد، و از کارکنان خود می‌خواهد که هفته‌ای 5 روز در محل کار خود حاضر شوند.
به دلیل شرایطی که دارید، کار کردن در خانه با کمترین میزان حواس‌پرتی برایتان راحت‌تر است، اما مدیرتان می‌گوید که همه باید در سازمان حضور داشته باشند، و انعطاف خیلی کمی به خرج می‌دهد.
وقتی مدیرتان به حذف موانع پیش‌روی عملکرد خوب شما اهمیتی نمی‌دهد، چه احساسی پیدا می‌کنید؟ احتمالاً بی‌انگیزه و رنجیده‌خاطر می‌شوید، و این موضوع عملکرد شما را تضعیف می‌کند و ممکن است باعث شود که شغل خود را ترک کنید.
بنابراین سازمان‌ها باید استراتژی تنوع، عدالت و همهپذیری را ترویج کنند تا کارکنان در هر زمینه‌ای احساس برابری داشته باشند و از فرصت‌ها و منابع یکسانی برخوردار شوند.
علاوه‌بر این، برقراری عدالت در یک سازمان اعتماد کارکنان را افزایش می‌دهد، احساس تعلق را در افراد تقویت می‌کند، به کاهش تبعیض و سوگیری کمک می‌کند و به کارکنان این امکان را می‌دهد که بهترین عملکرد خود را ارائه کنند. بنابراین، در عین حال که به رشد کسب‌وکار شما کمک می‌کند، استعدادها را نیز در سازمان حفظ می‌کند.
چگونه عدالت را در محیط کار ترویج کنیم؟
برای ترویج عدالت در محیط کار می‌توانیم اقدامات اثربخشی انجام دهیم که در اینجا به مهم‌ترین آنها اشاره کرده‌ایم.
راه‌اندازی کمیته تنوع، عدالت و همهپذیری
اگر در ابتدای مسیر هستید، یک کمیته برای رسیدگی به مسائل مرتبط با تنوع، عدالت و همهپذیری ایجاد کنید تا از اقدامات مربوطه حمایت کند. اعضای این کمیته را معمولاً کارکنان بخش‌های مختلف سازمان تشکیل می‌دهند که به موضوع تنوع و فراگیری در محیط کار علاقه‌مند هستند.
یکی از مزایای این کمیته این است که شرکت را در برابر اقداماتش مسئول و پاسخگو نگه می‌دارد. به عنوان مثال، شرکت در بیانیه‌ی خود متعهد می‌شود که به شیوه‌های استخدامی شفاف پایبند باشد تا عدالت را برقرار کند. سپس کمیته می‌تواند اطمینان حاصل نماید که این تعهد به نتیجه می‌رسد.
برابرسازی حقوق و دستمزد
بیایید فرض کنیم که سالی و باب هر دو یک سِمت شغلی دارند، در یک سطح سازمانی مشغول به کارند و مسئولیت‌های یکسانی دارند. با این وجود، سالی 84000 دلار و باب 100000 دلار دستمزد می‌گیرد. در این میان، کدام یک احساس رضایت کمتری دارد؟ مسلماً سالی.
متأسفانه سناریوی فرضی ما تخیلی نیست. کارکنان زن در مشاغل تمام‌وقت در آمریکا 16 درصد کمتر از مردان درآمد دارند و در بسیاری از صنایع عواملی مانند نژاد، قومیت، گرایش جنسی و … بر شکاف‌های تبعیض‌آمیز دستمزد تأثیر می‌گذارد.
یکی از راه‌های مقابله با این امر و ارتقاء برابری در محل کار، از بین بردن فاصله‌ی زیاد بین میزان دستمزدها است. همچنین، باید اطمینان پیدا کنیم که جبران خدمات همه‌ی کارکنان صرف‌نظر از جنسیت، نژاد یا ویژگی‌های دیگر به‌طور منصفانه انجام می‌شود.
اطمینان از دسترسی برابر به فرصت‌ها
هیچکس دوست ندارد احساس کند که چون با دیگران متفاوت است، فرصت‌های شغلی و پیشرفت را از دست می‌دهد. وقتی شخصی احساس طرد شدن می‌کند، عملکردش هم تضعیف می‌شود و این موضوع روی معیارهای مربوط به درآمد نیز تأثیر می‌گذارد.
کسب‌وکارها باید اطمینان یابند که همه‌ی کارکنان، بدون هیچگونه تبعیض، به آموزش‌ها، برنامه‌ها و دوره‌های توسعه مهارت، و فرصت‌های پیشرفت/ترفیع شغلی دسترسی برابر دارند.
نحوه‌ی سنجش عدالت در محیط کار
بر اساس گزارش وبسایت 15five، که تصویری شفاف از تنوع، عدالت، همهپذیری، و احساس تعلق ارائه می‌کند، عدالت با مقایسه‌ی معیارهای جمعیت‌شناختی در کل چرخه عمر کارکنان، از پیش از استخدام تا بازنشستگی اندازه‌گیری می‌شود. مواردی که باید بررسی شوند عبارتند از:
- فراگیری: مطمئن شوید که گروه‌های مختلف، مانند گروه‌های نژادی، جنسیتی، یا افراد دارای ناتوانی‌های جسمی را دربرداشته باشید.
- پرداخت: ساختارهای پرداخت خود را تحلیل کنید تا اختلافات احتمالی در جبران خدمات بین گروه‌های مختلف را شناسایی کنید و اطمینان یابید که کارکنان مشغول به کار در سِمت‌های شغلی یکسان، به‌طور عادلانه حقوق می‌گیرند.
- آموزش: نرخ مشارکت در برنامه‌های توسعه و آموزشی را در گروه‌های مختلف دنبال و آنها را تحلیل کنید تا مشخص شود که آیا مانعی برای استفاده فرصت‌ها وجود دارد یا خیر.
- ارتقاء شغلی: نرخ ارتقاء و ترفیع را در گروه‌های مختلف ارزیابی کنید و با تحلیل داده‌ها بررسی کنید که آیا در گروه‌های اقلیت میزان پیشرفت کمتر است یا خیر.
- حفظ و نگهداشت/ ترک شغل: نرخ حفظ و نگهداشت کارکنان را در جمعیت‌های مختلف اندازه‌گیری کنید و نرخ خروج را زیر نظر داشته باشید، زیرا هر دوی آنها اطلاعات مفیدی را به شما می‌دهند.
منبع: 15five.com
مقالات پربازدید