سوگیری نرمش چگونه بر ارزیابی عملکرد تأثیر می‌گذارد؟

سوگیری نرمش (leniency bias) با مخدوش کردن دقت و انصاف، بر ارزیابی عملکرد تأثیری منفی می‌گذارد. این موضوع ممکن است منجر به ارزیابی‌های نادرست شود که در نهایت می‌تواند رشد سازمان را تحت تأثیر قرار دهد. ارزیابان اغلب به دلیل نگرانی از پیامدهای ارزیابی، از بازخورد انتقادی و رتبه‌بندی پایین اجتناب می‌کنند، و نتیجه‌ی آن رتبه‌بندی‌های اغراق‌شده‌ای است که عملکرد واقعی را منعکس نمی‌کند. این موضوع سیستم مدیریت عملکرد را تضعیف می کند و مانع از پیشرفت حرفه‌ای کارکنان می‌شود.

تحقیقات نشان داده است که 45 درصد از متخصصان منابع انسانی، سوگیری نرمش را در ارزیابی‌های سازمان خود مشاهده کرده‌اند. برای اطمینان از ارزیابی‌های منصفانه و عینی، شناسایی و رفع سوگیری نرمش برای تقویت رشد حرفه‌ای و قدردانی از مشارکت واقعی کارکنان بسیار مهم است.

سوگیری نرمش چیست؟

سوگیری نرمش زمانی رخ می‌دهد که یک مدیر، سرپرست یا ارزیاب عملکرد کارکنان را مثبت‌تر از عملکرد واقعی آنها ارزیابی می‌کند.

این سوگیری می‌تواند منجر به رتبه‌بندی‌های اغراق‌شده و ارزیابی‌های نادرست از مهارت‌ها، شایستگی‌ها و مشارکت‌های کارکنان شود و تصویری مخدوش از نقاط قوت واقعی نیروی کار و زمینه‌های نیازمند بهبود ایجاد می‌کند.

3 نمونه از سوگیری نرمش

برای اینکه درک بهتری از مفهوم سوگیری نرمش داشته باشید، سه مثال زیر  را در نظر بگیرید:

مثال 1: ارزیابی عملکرد

مدیر سازمانی اعضای تیم خود را در ارزیابی‌های عملکرد با نمراتی بالا رتبه‌بندی کرده و اغلب از انتقاد سازنده اجتناب می‌کند. علی‌ر‌غم عملکرد ناکافی کارکنان، مدیر ارزیابی مثبتی از آنها دارد و بازخورد ارزشمندی برای بهبود ارائه نمی‌کند. این سوگیری رشد کارکنان را به تأخیر می‌اندازد و مشارکت واقعی آنها را نشان نمی‌دهد.

مثال 2: تصمیم‌گیری برای ارتقاء شغلی

در فرآیند تصمیم‌گیری برای ارتقاء شغلی، سوپروایزر شرکت از کارمندی حمایت می‌کند که مورد علاقه است و برای مدت طولانی در شرکت بوده است، و توجهی به این موضوع ندارد که او اخیراً دستاورد خاصی نداشته یا مهارت جدیدی نیاموخته است. این سوگیری منجر به ارتقاء بی‌دلیل می‌شود و کاندیداهای واجد شرایطی را که ممکن است در این زمینه تخصص بیشتری داشته باشند حذف می‌کند.

مثال 3: افزایش حقوق

مدیر منابع انسانی بر افزایش حقوق یک بخش نظارت دارد. به دلیل تعصب نرمش، او به کارکنان خوش‌برخورد و صمیمی که نگرشی مثبت دارند افزایش حقوق می‌دهد، بدون اینکه توجهی به عملکرد شغلی‌شان داشته باشد.

سوگیری نرمش چگونه سازمان‌ را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟

سوگیری نرمش تأثیری آبشاری بر سازمان دارد؛ از تأثیر بر انگیزه‌ی فردی و توسعه مهارت‌ها گرفته تا ارزیابی عملکرد و تصمیم‌گیری استراتژیک.

1. ارزیابی عملکرد نادرست

سوگیری نرمش می‌تواند دقت در ارزیابی عملکرد را به‌شکل قابل توجهی کاهش دهد. زمانی که ارزیاب‌ها کارکنان را از آنچه که واقعاً هستند بهتر ارزیابی می‌کنند، تصویری تحریف‌شده از مهارت‌ها و مشارکت‌های آنان ایجاد می‌شود که منجر به عدم تمایز بین عملکرد خوب و ضعیف خواهد شد. در نتیجه، افرادی که واقعاً در کارشان تخصص و مهارت دارند ممکن است قدردانی و پاداشی که استحقاقش را دارند دریافت نکنند، در حالیکه افراد ضعیف‌تر امتیازاتی می‌گیرند که حق‌شان نیست.

2. چالش در شناسایی کارکنان سختکوش

شناسایی کارکنانی که برای کمک به سازمان از جان و دل تلاش می‌کنند، چالش‌برانگیز می‌شود. کارکنان برتر دیگر به چشم نخواهند آمد، زیرا رتبه‌های اغراق‌شده‌ی دیگران بر دستاوردهای آنها سایه می‌اندازد. ایجاد چنین شرایطی ممکن است فرصت‌ حمایت هدفمند، آموزش یا شناسایی کارکنان برتر را از بین ببرد.

3. نادیده گرفتن بهبود عملکرد

وقتی کارکنان معتقدند که عملکرد خوبی دارند، ممکن است دیگر نیازی به بهبود یا توسعه مهارت‌های بیشتر احساس نکنند. این موضوع باعث کاهش بازخورد سازنده و تلاش برای بهبود هدفمند می‌شود که نه‌تنها جلوی رشد کارکنان را می‌گیرد، بلکه آنها را از شکوفایی کامل پتانسیل خود بازمی‌دارد و پیشرفت سازمان را محدود می‌کند.

4. تاثیر منفی بر کارکنان

گرچه ممکن است سوگیری نرمش به طور موقت عزت نفس و درک یک فرد از عملکرد خود را تقویت کند، اغلب در دراز مدت اثرات نامطلوبی دارد. کارکنانی که متوجه می‌شوند ارزیابی‌هایشان موجه یا بر اساس شایستگی‌هایشان نیست، ممکن است احساس کنند که در حق‌شان بی‌انصافی شده و این موضوع باعث بی‌انگیزگی‌شان می‌شود.

5. مانعی در برابر رشد سازمانی

سوگیری نرمش می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای رشد سازمانی داشته باشد. زمانی که کارکنان ضعیف به دلیل ارزیابی‌های اغراق‌شده ارتقاء شغلی می‌گیرند، سازمان در معرض خطر قرار دادن افراد در موقعیت‌هایی قرار می‌گیرد که باید آمادگی بیشتری برای اداره آنها داشته باشند. رهبری غیر اثربخش و تصمیم‌گیری ضعیف از پیامدهای این مشکل است.

در نتیجه، پتانسیل رشد سازمان به شکوفایی نخواهد رسید، زیرا زمانی که نیاز به سرمایه‌گذاری بر روی نقاط قوت نیروی کار خود دارد، با عملکردی کمتر از حد مطلوب در سطوح مختلف اداره می‌شود.

نحوه‌ی برخورد با سوگیری در محیط کار  

سوگیری نرمش می‌تواند عدالت و دقت را در ارزیابی عملکرد از بین ببرد، اما سازمان‌ها می‌توانند اقدامات پیشگیرانه‌ای برای شناسایی و رسیدگی اثربخش به این سوگیری انجام دهند.

1. تحلیل داده‌های ارزیابی کارکنان

داده‌های ارزیابی را به‌طور مستمر بررسی کنید تا شاخص‌های بالقوه‌ی سوگیری در الگوها را شناسایی نمایید. از بینش‌های حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها برای اصلاح سریع سوگیری‌ها و اطمینان از ارزیابی‌های عادلانه در سراسر سازمان استفاده کنید.

2. آموزش‌های مرتبط با سوگیری برای مدیران جدید

مدیران جدید باید در طول فرآیند استخدام و آنبوردینگ خود تحت آموزش‌های مرتبط با سوگیری قرار بگیرند. این آموزش می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا مشکلات بالقوه سوگیری نرمش را درک کنند و نحوه‌ی کاهش اثرات آن را فرابگیرند.

3. ایجاد یک فرآیند ارزیابی ساختاریافته و منسجم

الگوهای استاندارد ارزیابی کارکنان مدیران را راهنمایی می کند تا عملکرد هر کارمند را به‌طور جامع ارزیابی کنند. استفاده از روش‌هایی مثل بازخورد 360 درجه می‌تواند دید جامع‌تری از مشارکت کارکنان ارائه نماید.

4. تشویق کارکنان برای ابراز نگرانی‌های مرتبط با سوگیری

ارتباطات شفاف را تشویق کنید و کارکنان را توانمند سازید تا نگرانی‌های خود در رابطه با سوگیری در ارزیابی عملکرد را مطرح کنند. فراهم کردن فضای امن برای گفت‌وگو به شناسایی موارد سوگیری کمک کرده و فرهنگ مسئولیت‌پذیری را تقویت می‌کند.

5. آموزش مدیران و کارکنان درباره‌ی انواع مختلف سوگیری

آموزش‌هایی جامع را در رابطه با انواع سوگیری ارائه کنید. تیم منابع انسانی می‌تواند از این طریق آگاهی افراد را افزایش دهد و به مدیران و کارکنان کمک کند تا این سوگیری‌ها را در ارزیابی‌های خود تشخیص دهند.

6. تأکید روی بازخورد و گفت‌وگوی مستمر

به جای رتبه‌بندی‌ها روی گفت‌وگوهای معنادار و مستمر بین مدیران و کارکنان تمرکز کنید. برای بحث درباره‌ی پیشرفت، اهداف توسعه و زمینه‌های نیازمند بهبود ارزیابی‌های منظم انجام دهید و رویکرد رشد محور را برای مدیریت عملکرد تقویت کنید.

7. پرداختن به موضوع سوگیری در دستورالعمل ارزیابی

یک نمای کلی از انواع سوگیری‌ها، از جمله سوگیری نرمش را در دستورالعمل ارزیابی کارکنان بگنجانید. این دستورالعمل می‌تواند به عنوان مرجعی برای مدیران و کارکنان عمل کرده و درک مشترکی از سوگیری‌های بالقوه و تأثیر آنها ایجاد کند.

8. شفاف‌سازی انتظارات عملکرد

مهارت‌هایی را به مدیران بیاموزید تا بتوانند انتظارات عملکرد را بدون ابهام بیان کنند. هنگامی که مدیران شناخت بهتری از عملکرد خوب، متوسط و ضعیف پیدا می‌کنند، می‌توانند کارکنان را به‌طور عادلانه ارزیابی کنند و از سوگیری نرمش اجتناب خواهند کرد.

جمع‌بندی

سازمان‌ها می‌توانند با پیاده‌سازی استراتژی‌های اثربخش سوگیری نرمش را شناسایی کرده و آن را به حداقل برسانند، تا فرآیند ارزیابی عملکرد عادلانه‌تر  و همسوتر با اهداف سازمان انجام شود.

ارائه آموزش جامع درباره این نوع سوگیری‌ها، کارکنان و مدیران را با ابزارهای شناسایی و تعدیل آنها در ارزیابی عملکرد آشنا می‌کند. با شناخت این سوگیری‌ها، سازمان‌ها می‌توانند فرآیند ارزیابی بی‌طرفانه‌تر و دقیق‌تری را ایجاد کنند که نشان‌دهنده مشارکت و قابلیت‌های کارکنان است.
منبع: aihr.com